Is er een andere manier waarop u “ wax ” kunt waxen zoals u doet wanneer u “ wax filosofisch ”?

Merriam-Webster geeft sense 3 for ³ wax:

3: een (gespecificeerde) eigenschap, kwaliteit of toestand aannemen : word < wax verontwaardigd> < wax poëtisch> “

COCA geeft een mooie lijst met bijvoeglijke naamwoorden die op deze manier worden gebruikt met het werkwoord wax :

 WAX ELOQUENT WAX ENTHUSIASTIC WAX EUPHORIC WAX INDIGNANT WAX LYRICAL WAX NOSTALGIC WAX PHILOSOPHIC WAX PHILOSOPHICAL WAX POETIC WAX PROFESSIONAL WAX RHAPSODIC WAX SENTIMENTAL 

Toen ik deze vraag zag, dacht ik aan de uitdrukking “was poëtisch” vóór “was filosofisch”. Inderdaad, “poëtisch” komt 88 keer voor in het corpus met het werkwoord was , vergeleken met slechts 30 keer voor “filosofisch”.

En natuurlijk is er het Sponge album en nummer ” Wax Ecstatic ”.

EDIT : Google N-gram gebruiksgegevens voor wax + de bovenstaande bijvoeglijke naamwoorden, met dank aan hippietrail:

Zoals ik het begrijp, to wax betekent groeien : als je filosofisch wordt, wordt filosofisch , wat waarschijnlijk betekent dat je wordt filosofisch ingesteld, althans voorlopig, en je houdt jezelf bezig met filosofische gedachten.

Dit is dezelfde constructie als wanneer je oud wordt : oud en filosofisch worden het best beschouwd als aanvulling op het onderwerp, en daarom zijn het bijvoeglijke naamwoorden, geen bijwoorden.

[Edited:] Volgens Etymonline.com , beide komen van het Proto-Germaanse werkwoord * wakhsan , “verhogen, groeien”, dat op zijn beurt afkomstig is van het Proto-Indo-Europese * wegs -, een uitgebreide vorm van de basis * aug- , “verhogen”. Andere woordenboeken geven dit formulier weer als * owegs- of * awegs- . Het is gerelateerd aan augment , dat tot ons is gekomen via het Latijnse augeo , “verhogen”, en het Griekse auxô , ook “verhogen “.

Een Nederlands etymologisch woordenboek, De Vries ( 4e editie, 1997 , p. 819), is echter onbeslist over de etymologie van de stof was (Nederlands was , wat onbetwistbaar verwant is) en geeft Proto-Germaans * wahsa als mogelijke oorsprong, gerelateerd aan Engels weven . De Proto-Indo-Europese wortel zou dan ** weg- / we- , “weave” zijn.

Het grote Woordenboek der Nederlandse Taal ( artikel Was (II) uit 1988 ) vermeldt beide oorsprong en zegt dat de kwestie nog steeds onbeslist is. Het merkt op dat het Latijnse cera , de stof was, van dezelfde stam komt als het Latijnse cresco , “groeien”, wat een parallelle relatie in het Proto-Germaans zou kunnen ondersteunen; de stof was zou dan zijn “wat langzaam groeit”, zoals de bijen er stapsgewijs aan toevoegen (ja, increment komt van het Latijnse cresco ). Merk op dat de Latijnse woorden niet verwant zijn aan ons woord: ze komen van PIE * ker- , “kneed”, de oorsprong van onze woorden keramiek (via het Grieks kerannumi , “to knead”) en crescent (via Latijn cresco ).

Echter, voegt de WNT toe, modern Duits heeft Wabe , “honingraat”, afkomstig van de eerder genoemde PIE * we- , “weave”, en kan heel goed verband houden met de stof was ; bovendien had het Nederlands soms een (e) was (“een was”, in tegenstelling tot gewoon “was”) tot ver in de 17e eeuw, wat erop zou kunnen wijzen dat het woord verwees naar het stuk was dat een honingraat vormt.

Een Duits etymologisch woordenboek, Köbler (1995) , is zeer beknopt, maar lijkt de PIE-wortel * we- verwant aan PIE * wegs- .

Reacties

• @Cerberus Wat is de officiële definitie van een onderwerpscomplement? 🙂
• @Billare: Het is een lexicale categorie op zich: Ik ben een man (een man), je bent dwaas (dwaas), ze kreeg er genoeg van (beu), ze leken betrouwbaar (betrouwbaar). Het is het complement dat wordt gebruikt met copulae (werkwoorden zoals zijn, worden, etc.) en het kwalificeert het onderwerp. Cf. het object complement, dat alleen voorkomt bij een soort werkwoord waarvan de naam mij ontgaat, zoals in Ik heb het huis zwart geschilderd (zwart), ze maakt me boos, ze noemden haar een hoer , etc.
• @Cerberus: Je vermeldt het niet – dit is misschien vanzelfsprekend voor jou, dat de ” groeien ” wasgevoel is springlevend in het moderne Duits: wachsen – om te groeien, die Erwachsenen: de volwassenen (= de volwassenen). Ook de beelden voor groei zijn vaak afkomstig van planten, dus de relatie tussen groeien en verwevenheid (zoals wortels, takken van bomen, naburige planten van een struik, enz.) Is heel natuurlijk.
• @ogerard: Hmm the Het verweven van bladeren en wortels kan een aanwijzing zijn. Ik ken het moderne Duitse werkwoord, maar ik ken niet alle connotaties ervan. In het Nederlands is het vrijwel zelfs doder dan in het Engels. Het werkwoord is archaïsch, zoals in de ” wassende maan ” (wassende maan); we hebben neutrale ” volwassene ” (volwassene, Erwachsene) en ouderwets / formeel ” gewas ” (gedomesticeerde plant). Er is ook het archaïsche woord ” wasdom “, volwassenheid. Eerlijk gezegd voel ik deze connotatie van weven in het Nederlands helemaal niet: het is eerder een eenvoudige, geleidelijke toename; maar wie weet, het zou er in het begin kunnen zijn geweest.
• @Cerberus: voordat ik al dit interessante materiaal over was las, interpreteerde ik ” tot lyrisch ” in een mix van ” om te veranderen in ” en ” om snel een glans van ” toe te passen, iets dat gewoonlijk zelfspot of onnatuurlijk is, een soort tijdelijke waanzin. De relatie met de maan zou kunnen zijn: filosofisch / lyrisch / etc worden. (op een krankzinnige manier) terwijl de maan wordt.

Nou, ten eerste lijkt het archaïsch omdat het, buiten de maancontext, is archaïsch is. Andere gebruiken zijn ironisch, poëtisch of voorbeelden van Wardour Street English : “Hij werd woedend en sprak met een boze eed.”Dat soort dingen

Hier is de definitie van NOAD:

wax 2 werkwoord [intrans. ] (van de maan tussen nieuw en vol) hebben een steeds groter deel van het zichtbare oppervlak verlicht, waardoor de schijnbare grootte toeneemt. • poëtisch / literair wordt groter of sterker: zijn woede neemt toe . • [met aanvulling] beginnen over iets te spreken of te schrijven op de gespecificeerde manier: ze werden lyrisch over vroeger .

De etymologie is OE weaxen via Germaans; vergelijkbaar met het Duitse wachsen (om te groeien). NOAD geeft een iets andere etymologie voor het zelfstandig naamwoord: OE wex , weax , Germaanse oorsprong, vergelijkbaar met het Duits Wachs .

Opmerkingen

• Is het echt archaïsch? Ik ‘ heb het zeker in mijn leven vaak in gesprekken gehoord en gebruikt, minstens meerdere keren per jaar. Het ‘ wordt meestal gecombineerd met een of andere vorm van ” poëtisch ” of ” filosofisch, ” en minder vaak maar nog steeds regelmatig met ” welsprekend ” of ” nostalgisch. ” Hoe zelden moet een woord worden gebruikt om als archaïsch te kwalificeren?
• @MatthewFrederick: Het ‘ wordt in die gevallen vrijwel zeker ironisch gebruikt. Het ‘ s werd gebruikt om verlegenheid te verhullen over wat velen zouden zien als ongepast gebruik van een filosofische of poëtische lezing.
• Hmm. Misschien hang ik dan rond met rare mensen. Meer dan eens heeft iemand in mijn kringen zoiets gezegd als: ” Susan was gisteravond filosofisch over de rol van de mens in het milieu. Het was fascinerend. ” Bedoeld als een beschrijving van de manier waarop ze sprak: breed en misschien met een zekere mate van mijmeringen of raaklijnen. Geen ironie of negatieve associaties.
• @Matthew: Maar het ‘ werd bijna altijd zelfbewust gezegd, met een knipoog.

Michael Quinion op World Wide Words is het ermee eens dat wax = groeien is een moeilijke idiomatische vorm om te begrijpen in de context van deze “ wax ____” -zinnen, erop wijzend dat ze in algemeen gebruik in wezen betekenen “communiceren op de beschreven manier. ” Hij vervolgt:

Soms is er een hint dat de persoon dit in toenemende mate doet – expansiever wordt in zijn taal, figuurlijk verhoogt of vergroot de gespecificeerde kwaliteit – maar dat is zelden genoeg aanwezig dat een verband met het “groei” gevoel van was niet kan worden aangenomen. Er bestaat echter een link, aangezien het gebruik een oude betekenis van het werkwoord, “worden of omdraaien”, bestendigt met een knipoog naar een andere, waarin was voor een bijvoeglijk naamwoord bedoeld om die kwaliteit geleidelijk te verhogen of het te worden.

In mijn eigen korte zoektocht naar Google-boeken, vond ik wax welsprekend het verst achteraan op de COCA-lijst die hier is uittreksel. Van Bracebridge Hall , 1822:

Ik wed dat iemand geniaal zou kunnen worden. Ik denk tenminste dat dit een passende beschrijving zou zijn van (misschien weet je het moment) dat iemand onthult dat hij duidelijk aan mijn kant staat en mij steunt, bijvoorbeeld in een gesprek 🙂 Ineens voel je je thuis, op je gemak en kun je je pretenties verliezen.