Co ograniczyło użycie procesora 6809 w komputerach osobistych?

Dlaczego producenci komputerów domowych unikali używania procesora 6809?

Nie mogę naprawdę widzę, że ktoś tego „uniknął”. Było wiele udanych maszyn korzystających z 6809. Oprócz wspomnianego Tandy „CoCo tam, gdzie inne komputery dla ogółu odbiorców , na przykład

(Niewyczerpane, może być ich znacznie więcej, ponieważ pochodzi z pamięci)

• Hitachi MB6890 z 1980 r. i późniejsze
• Hitachi S1 series.
• Canon CX-1 system biznesowy z 1981 r. (system operacyjny MCX)
• Fujitsu FM8 i FM-11 series (1981) jako profesjonalne komputery stacjonarne oraz
• Fujitsu FM7 (1984) na rynek półprofesjonalny / krajowy

Odniosły one spory sukces w Japonii przez całe lata 80. i dość dziwne, FM7 także w Portugalii. Maszyny Fujitsu zawierały nawet dwa 6809, z których druga działała jako niezależny podsystem graficzny.

Potem był Thomson jako główny francuski gracz z

• Thomson TO7 / 8/9 series ( od 1982 r.) i
• Thomson MO5 / 6, nieco tania wersja TO7 (* 1).

Maszyny te miały dobrą sprzedaż i dużą popularność (do dziś) w krajach francuskojęzycznych.W innych miejscach były raczej oceniane (* 2). MO6 został również „wydany przez producenta OEM” przez Olivetti jako Prodest PC128 .

(Na wszystkich tych komputerach bardziej przydatne może być przeczytanie odpowiedniego francuskiego / Włoskie / japońskie strony Wiki niż angielskie :))

Inną udaną maszyną był brytyjski Dragon 32/64 seria z 1982 roku. Często są przypisywane jako klony Tandy, ale wynika to raczej z faktu, że oba używają chipsetu Motorolas SAM. W porównaniu z CoCo oferują lepszą klawiaturę i wbudowany interfejs równoległy.

I nie zapomnijmy o Vectrex (1982) oraz fakt, że prototyp MacIntosh został opracowany wokół w tym samym czasie był również oparty na 6809.

Zdaję sobie sprawę, że Z80 i 6502 miały 3- lub 4-letnią przewagę w dostępności. Ale kiedy stał się dostępny w 1978 roku, nie rozumiem, dlaczego projektanci nowych komputerów go nie wybrali.

Po pierwsze, powyższe przykłady tak pokazują, że była używana, ale podjęcie decyzji, zaprojektowanie i wprowadzenie na rynek nowej maszyny zajmuje trochę czasu. Tak więc, chociaż surowy procesor mógł być dostępny pod koniec 1978 roku, powyższe przykłady pokazują, że komputery używające tego nowego procesora potrzebowały około 3 lat. Porównywalne z serią Atari, pojawiające się dopiero 4 lata po udostępnieniu procesora 6502.

Nie dziwi mnie, że nie był używany w żadnym komputery biznesowe. Nowy = niepotrzebne ryzyko dla wielu z tych potencjalnych klientów. Jednak większości użytkowników domowych nie zależało zbytnio na posiadaniu dobrze znanego systemu operacyjnego i dużej, istniejącej wcześniej biblioteki profesjonalnych aplikacji.

Tutaj może być mniej prosto. Profesjonalni użytkownicy nie przejmują się maszyną ani jej procesorem. Dbają o jakąś aplikację. Jeśli producent obsługuje swoje aplikacje po zmianie procesora, chętnie kupują nowy, niekompatybilny.

Teraz, w przypadku oprogramowania innych firm, sprawa staje się bardziej skomplikowana. Jeśli producent może przekonać go do nowego systemu i jego przyszłej sprzedaży, będzie go wspierać, a użytkownicy będą podążać za nim. W przeciwnym razie będzie to bezpieczne i sprawi, że nowa maszyna będzie kompatybilna . W latach siedemdziesiątych i wczesnych osiemdziesiątych profesjonalne oprogramowanie było raczej ściśle powiązane z producentami komputerów, więc przełączanie procesorów nie było rzadkością. Ich decyzje były napędzane sprzętowo i wspierane przez dobre marże zysku, co pozwalało im wydawać duże kwoty na porty oprogramowania.

Na szybko zmieniającym się rynku komputerów domowych marże były raczej niewielkie, a zmiana konstrukcji maszyny, która spowodowałaby całkowite przepisanie, była nieopłacalna. Dlatego Commodore pozostało tak długo z 6502. Było mniej kosztowne w załataj niektóre części jądra dla nowego kontrolera wideo, zachowując ten sam stary procesor.

Pagetable właśnie opublikował niezłą pracę pokazującą, jak Commodore utrzymywał ponowne użycie kodu w jądrze .

6809 miał nieodłączne zalety. Z Wikipedii […]

Myślę, że i na pewno użycie pełnych 64 KiB, gdzie głównym powodem University of Waterloo Opracowanie przez Computer Systems Group płyty córki 6809 dla PET – co później stało się znane jako SuperPET po zakupie projektu przez Commodore w 1981 roku (* 3).

W rzeczywistości SuperPET był jednym z wielu 6809 dodanych kart dla istniejące maszyny. Podobnie jak The Mill dla Apple II lub 6809 Tube Modul dla BBC.

Wydaje mi się dziwne, że inżynierowie producentów byliby zainteresowani tymi zaletami i staraliby się budować maszyny wykorzystujące je.

W czasie, gdy 6809 stała się dostępna, gra nie był już grany przez jakiegoś lo Nie jestem inżynierem uruchamiającym nowy komputer, ale większymi firmami i kierującymi się czymś więcej niż tylko ciekawością nowego chipa. Mimo to, szerokie zastosowanie systemów 6809 jako procesorów w innych systemach, od maszyn dziewiarskich po lampy uliczne i systemy telefoniczne, pokazuje, że inżynierowie docenili dodatkowe możliwości.

Ponadto, a może nawet ważniejsze, 16- bitowe procesory (8086, 68k, 32k) stały się dostępne mniej więcej w tym samym czasie co 6809. A Mac jest świetnym przykładem, że przejście na 16-bitowe przyniosło jeszcze więcej korzyści, zwłaszcza pod względem pamięci, niż zwykłe użycie bardziej zaawansowana jednostka 8-bitowa. Coś w rodzaju przypadku „za mało, za późno”.

Wniosek: Nie sądzę, aby uniknięto 6809.Było wiele udanych systemów. Ale było już za późno, aby skutecznie konkurować z nadchodzącymi systemami 16-bitowymi.

* 1 – Thomson nieco spieprzył swój własny sukces, MO5 nie jest w pełni kompatybilny. Chociaż sprzęt jest dość podobny, pomieszali mapę pamięci, przez co programy wymienne są mniej powszechne.

* 2 – Należy pamiętać, że większość maszyn miała swoje rynki macierzyste, a poszczególne firmy były raczej niszowymi graczami na innych części świata. Na przykład Tandy był dużą liczbą w Stanach Zjednoczonych, ale nigdy w Europie kontynentalnej. Podobnie jak maszyny Thomson były duże we Francji, Belgii i Włoszech, ale egzotyczne w innych częściach Europy. Co ciekawe, odnieśli pewien sukces w Wielkiej Brytanii. Podobnie Japonia miała kompletnie oddzielny ekosystem.

* 3 – Czytanie historii SuperPET ujawnia, że oryginalny wybór 6809 pochodzi nawet od IBM ( !) w ramach programu MICROWAT, który opracowali dla University of Waterloo CSG.

Komentarze

• Dziękuję za tę dobrze zbadaną i wskazaną- odpowiedź punktowa. Patrząc z perspektywy Ameryki Północnej, zdałem sobie sprawę tylko z listy ' komputerów Dragon. Wydaje mi się, że Vectrix był sprzedawany w USA, ale nie ' tego nie pamiętam, ponieważ nie interesują mnie konsole do gier. ' Cieszę się, że reszta świata była bardziej otwarta na szersze spektrum komputerów domowych / biurowych.
• Nie ' nie nazwać tego bardziej otwartym. Po prostu różne rynki z firmami wierzącymi, że mają szansę. W przypadku Thomsona spróbuj wyobrazić sobie, że GE wymyślił komputer domowy w 1982 r., Aby dopasować się do zaleceń rządu dla ogólnokrajowego systemu szkolnego. To mogłoby dać porównywalny obraz.
• Vectrex. Miałem jeden z nich. 🙂
• Dobra odpowiedź! Szkoda, że pytanie ' zostało zamknięte, ale karta Mill ' byłaby świetną odpowiedzią na „ Które wczesne komputery domowe mają więcej niż jeden procesor, z którego oba mogą być używane przez programistę? ”. Wygląda na to, że był to w pełni niezależny 6809, który mógł współdziałać z 6502 w Apple //.
• @scruss 6502 nie był ' t niezależny, ponieważ może po prostu pracować z przeplotem. Ta sama mechanika dotyczy Z80. Z drugiej strony istniały naprawdę niezależne karty dla Apple II, w których dodatkowe procesory miały oddzielną pamięć i naprawdę mogły pracować równolegle.

Chociaż nie znam odpowiedzi na to pytanie, zaryzykuję kilka domysłów:

• To było dość drogi procesor. Na przykład w 1983 roku cena detaliczna w Wielkiej Brytanii wynosiła 6,50 GBP za 6809 lub 12 GBP za 68B09 w porównaniu z 3,20 GBP za Z80A lub 5 GBP za 6502A.

• Jego wydajność nie zapaliła dokładnie świata. Ponieważ większość instrukcji zajmuje 3-7 cykli przy 1 MHz, podstawowa 6809 byłaby nieco wolniejsza niż którykolwiek z tych alternatywnych procesorów , z wyjątkiem aplikacji, które wykorzystywały wiele operacji 16-bitowych. 68B09 przy 2 MHz mógł być trochę szybszy, ale prawdopodobnie nie na tyle szybszy, aby był wart swojej ceny, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że 8088 był tylko o kolejne 50% droższy znacznie większy skok wydajności.

• Korzyści przytoczone w artykule w Wikipedii nie były ogólnie postrzegane jako szczególnie ważne dla aplikacji PC / domowych w tamtym czasie . Dopiero gdy bardziej wymagające aplikacje zaczęły być używane na microsoftach, stały się istotne, a do tego czasu 8088 osiągnął już dominującą pozycję.

Komentarze

• Właśnie stwierdziłem, że 6809 jest trudny do zaprogramowania. Miał te kombinacje poleceń, które wymagały dodatkowego poziomu myślenia, bardzo podobnie jak Data General Assembler, w którym trzeba było wykonać kilka poleceń równolegle.
• cóż, dla studentów elektrotechniki uczących się tylko sprzętu i oprogramowania mikrokomputera i DSP, 6809 był sexy. był to pierwszy procesor mikroprocesorowy z instrukcją mnożenia, o której wiem. a ortogonalne tryby adresowania z post-inkrementacją i pre-dekrementacją również były całkiem fajne.
• @traal 68000 odniósł ogromny sukces. W żaden sposób nie ' nie przyczyniło się do upadku Motoroli '.
• @Blrfl: Myślę, że ' jest zbytnio uproszczony. Motorola dokonała dość poważnych zmian w działaniu MMU w 68040 w porównaniu z 68030. Następnie ponownie zmienili sytuację w 68060. Tak, możliwe było wykrycie procesora i użycie kodu, który działał na każdym z nich. To ' nadal bardzo różni się od Intelsa, gdzie kod napisany dla 386 w 1987 roku będzie nadal działał dobrze na Skylake X z 2018 roku.
• Należy również wspomnieć, że architektura 6809 ma doskonały zestaw trybów adresowania z układem rejestrów, który ostatecznie prowadzi do bardziej zwartego kodu, nawet liczba cykli jest czasami większa dla równoważnych instrukcji w porównaniu z 6502. Lepszy dla zorientowanych na wskaźnik rzeczy, implementacja systemu operacyjnego, powszechne techniki dla języków opartych na kompilatorach (co było jednym z kilku celów projektowych tego procesora). Szczególnie w przypadku języka programowania opartego na stosie, takiego jak Forth, za idealny wybór uznano 6809.

Mimo że model 6809 miał (i nadal ma) zastosowania techniczne, przegrał bardzo mocno na rynku konsumenckim w dziale „ kubków ”: jeśli kupujesz Twoje dziecko komputer na Boże Narodzenie i nie wiedziało nic innego, po co kupować Smoka, który miał tylko 0,89 megaherca, skoro ZX Spectrum przyszedł z 3½ z nich?

Podczas gdy ludzie tutaj wiedzą, że szybkość procesora nie jest zdalnie porównywalne do ludzi kupujących i sprzedających komputery bez wiedzy technicznej, to miało znaczenie. Dlatego Alan Sugar tak lubił wzrok swojego kubka, dodatkowe drobiny, które sprawiają, że kupujący wydaje się, że dostają dużo za swoje pieniądze.

Jedną z straconych okazji w Wielkiej Brytanii było BBC Micro.

W 1979 roku firma Acorn sprzedawała komputer z zestawem eurocard oparty na 6502 s, i szybko wydałem następcę opartego na 6809 – często pomijanym w opisach żołędzia, ale możesz go zobaczyć tutaj http://chrisacorns.computinghistory.org.uk/8bit_Upgrades/Acorn_6809_CPU.html

To była znacznie lepsza płyta: CAD zaprojektowany, podczas gdy poprzedni 6502 był ręcznie rysowany, a 6809 oczywiście dawał dostęp do profesjonalnych systemów operacyjnych Flex i OS / 9.

Przygotowywano specyfikację BBC Micro i rozumiem, że dyskusje toczyły się między Best (68000 lub cokolwiek) a Current (Z80 / 6502), z niewielkim prawdopodobieństwem co do Good (6809). Ponieważ 68000 produktów trwałoby zbyt długo, Acorn wygrał dzięki ulepszeniom w oparciu o swoje dotychczasowe doświadczenie 6502. Słyszałem pogłoski, że projekt został ukończony przed upływem terminu, a zespół 6809 w Acorn przegrał z bardzo zwyczajnych powodów wewnętrznych.

Jeśli BBC wybrał projekt oparty na 6809, myślę, że tak miałoby ogromny wpływ na szersze zastosowanie tego procesora.

Komentarze

• Karta Acorn 6809, którą opisałeś, była opcjonalną kartą procesora dla serii systemów montowanych w szafach. Nie był on ' oferowany jako standard w żadnym z systemów 1-4, które były dostarczane z ręcznie rysowaną kartą 6502 (która, mówiąc szczerze, była pierwszym produktem zaprojektowane przez firmę). Zobacz współczesny katalog www.vintagecomputer.net/fjkraan/comp/atom/doc/cu04-05.pdf. Acorn wypuścił później zaprojektowaną przez CAD kartę 2 MHz 6502A dla Systemu 5.
• Jeden szczegół, który myślę, że ' przeoczyłeś z BBC jest taki, że chcieli maszyny, która mogłaby odpowiadać potrzebom ' biznesu – tj. obsługiwać oprogramowanie CP / M. Acorn ' Interfejs Tube dla drugich procesorów wynikał z wewnętrznego sporu o to, jakiego procesora użyć w ich nowym ” Proton „, ale pasowało do zapotrzebowania BBC ' na opcjonalny procesor Z80. Jest ' godne uwagi, że chociaż później stworzyli drugie procesory oparte na 6502, Z80, 80186, 32016 i ARM, 6809 nigdy się nie pojawił; każdy wewnętrzny adwokat musiał zmienić zdanie lub udać się gdzie indziej.

To fascynujący temat, IMHO i fajnie jest znaleźć wyszukiwanie w Google pod kątem pojedynku Z80 / 6502/6809. Myślę, że jednym z obszarów, których ludzie tutaj nie poruszyli – poza kosztami – jest możliwość licencjonowania rdzenia 6809 w porównaniu, powiedzmy, z 6502.

Weźmy na przykład Atari. Zarówno Atari Inc, jak i później Atari Corp. Atari Inc. w końcu używały 6809 w kilku grach zręcznościowych, ale ich konsole i komputery 8-bitowe nadal korzystały z 6502. Atari nie posiadało własnej fabryki, tak jak Commodore – MOS / CSG – ale ściśle współpracowali z Synertek, Rockwell i innymi. Zaprojektowali swój własny wariant 6502, 6502C SALLY i zlecili tym firmom wyprodukowanie go dla nich. Czy mogliby zrobić to samo z 6809? Wątpliwe. I musieliby kupić wszystkie modele 6809 od Motoroli, a prawdopodobnie później od Hitachi. To naprawdę szkoda, że Atari zrobiło jeszcze więcej ulepszeń 6502, które wymyślili wewnętrznie, na przykład dodając do niego 16-bitowe instrukcje w 1979 roku.

Błyskawicznie aż do roku 1988/89 kiedy następca Atari Corp kupował to, co stało się Atari Lynx od Epyx. Pomimo potężnego 16-bitowego układu graficznego, nadal miał 6502 jako główny procesor. Dlaczego?Ponieważ według zespołu programistów na modele 6809 i 68000 nie można było uzyskać licencji na niestandardowe rdzenie. Z jakiegoś powodu nie były one również dostępne z 65816 firmy WDC. Ale to inna historia …

MC6809 zawierało jednak wiele instrukcji (aby być kompatybilnym z 6800 większość jednobajtowych kodów instrukcji była niedostępna), aby uzyskać do nich dostęp, wymagało wielu bajtów (pobieranie wielu instrukcji), a wewnętrzny mikrokod (Motorola nie poprawiła wewnętrznej mikroarchitektury procesora) wymagał znacznie więcej cykli procesora, aby wykonać te instrukcje. Zasadniczo przy tej samej częstotliwości zegara inne procesory wykonywały tę samą funkcję programu szybciej i przy mniejszej ilości kodu (pamięć była kosztowna).

Komentarze

• To pasuje do czegoś, co pamiętam. To znaczy IIRC. To, co mogłoby być jedną z najprostszych i najszybszych operacji, kopiowanie rejestru A do B, zostało faktycznie wykonane jako Push A, Pop B. Najwyraźniej rejestry nie miały wewnętrznej ścieżki, więc jeden z nich musiał zostać wepchnięty na stos i pojawił się w drugim rejestrze. To powiedziawszy, nadal podoba mi się język asemblera 6809, nawet jeśli rzeczywista implementacja tych instrukcji nie była idealna.
• @RichF – While you ' poprawne jest to, że ' jest zaskakująco nieefektywną implementacją, arkusz danych MC6809 pokazuje, że TFR i EXG generują raczej fałszywe cykle magistrali niż dostęp do stosu, co sugeruje użycie pewnego rodzaju wewnętrznej pamięci tymczasowej.
• Jest to w większości błędne. 1) 6809 nie miał ” wielu instrukcji „, w rzeczywistości znacznie mniej niż 6800 (59 vs 78). 2) Nie był kompatybilny z kodem obiektowym z 6800. 3) Większość kodów operacyjnych była jednobajtowa, ze zwykłymi dodatkowymi bajtami do określenia danych lub adresów. 4) Nie było mikrokodu (był to prawdopodobnie ostatni z kombinacyjnych procesorów logicznych) i to był jeden z powodów, dla których często używał mniej cykli zegara na instrukcję niż konkurenci .
• Miał wiele trybów adresowania i był hojny, ponieważ większość trybów adresowania można było używać z większością instrukcji – w tym sensie miała wiele kombinacji instrukcja + tryb.